Bir Teknik Özellik: Top Kontrolü

Top kontrolü, futbolun en temel yapı taşlarından olup, bir futbolcunun teknik kapasitesini yargılama konusunda en hızlı cevap alabileceğimiz soruların başında gelmektedir. Bir çok alt başlığı olduğundan, benim atladığım olursa yorum bırakıp, konunun eksik kısımlarını kapatmamı sağlayabilirsiniz.

Her futbolcu ''topun kimyası'' hakkında, mesleğinin gerektiği kadar temel bilgiye ister istemez sahip olur. Fakat bazıları bunu daha iyi algılarken, bazılarının alabildiği daha kısıtlı olabilir. Top hangi şiddetle, hangi açıdan gelirse, nasıl reaksiyon göstereceğini algılayabilmenin seviyeleri vardır. Teknik dediğimiz şey geliştirilebilen bir şey olsa da, her futbolcunun çıkacağı en yüksek sınıf farklıdır.

Top kontrolü gerektiği gibi yapıldığında pozitif olarak dönüşleri epey bir fazla olacaktır. İyi kontrol demek, bir sonraki hamleyi daha sağlam yapabilmek demek. Rakip ile oyuncu arasındaki mesafeyi daha ''sağlamlaştırmak'' demek. Kötü kontrol sonucu doğacak top kayıplarını engellemek demek.



TOP KONTROLÜNDE YÖN

Gelen topu bir yöne doğru kontrol etmek, bir sonraki poziyonun oluşumundaki önemli etkenlerdendir. Yerden gelen topa da havadan gelen topa da farklı yöntemler ile kontrol yapılırken yön verilebilir. Topa hakim olma esnasındaki vücut şekli ve ayağın farklı bölgelerini kullanmak, top kontrolünde topu istediğimiz yöne doğru yönlendirmeye yardımcı olacak etkenlerdir. İki şey için önemlidir gelen topun kontrolündeki yön. 1)Savunma. 2) Hücum. *Savunma: Top ile rakibin arasına vücudu koymak için, gelen topun rakibe bakan tarafından topu kontrol etmek, bu işi kolaylaştıracaktır. (Ne diyor bu?) Sol çaprazınızda rakip oyuncu olduğunu farzedin. Sizin topu sağ çaprazınızda bulunan takım arkadaşınızdan aldığını düşünelim. Siz eğer topu sol çaprazınızda olan rakibinizin yönünün aksine kontrol ederseniz, vücudunuz ile topu rakipten daha uzakta tutarak, rakibin topa sahip olmasını engelleyebilirsiniz. Bu en basit denklem oldu çünkü rakibin sadece sol çaprazda olduğunu düşünmek hayal. Bu yüzden çizgide oynamak daha güvenli gelir bazı oyunculara. 360 derece kontrol etmesi gereken bir alan yerine arkasında çizgi olduğunu bilen oyuncu, top kontrolündeki bazı olasılıkları eleyeceği gibi, bir çok durumda da daha rahat hissedecektir. *Hücum: Top kontrolünde yön sadece savunma değil hücum anlamında da artılara sahiptir. Oyunun hangi tarafa doğru yönleneceğine karar verir. Atakların şekillenmesine ve olgunlaşmasına kadar etkili olabilir.

Video'nun 00:24 anındaki Zidane'ın kontrolü, atakların nasıl şekilleneceğine karar verecek nitelikte bir top kontrolüdür mesela.




YERDEN GELEN TOPA KONTROL



Yerden gelen top ayak içi, dışı ve üstüyle kontrol edilebilir. Zeminin kalitesinin en çok içinde olduğu kontrol şeklidir. Genelde oyuncular yerden gelen topu ayak içiyle kontrol etmeyi tercih ederler. Topu yumuşatmak için ve tam hakimiyeti sağlamak için ayak içi hakimiyeti önemlidir. Ayağın içi, dışı ve üstüyle kontrol edilen toplar yön vermedeki belirleyici rolüne bu kontrolde de devam edecektir.


HAVADAN GELEN TOPA KONTROL

a) Ayakla: Genellikle ayağın üstü kullanılır. Ayak içi de ayak üstü kadar tercih edilmez. Havadan gelen topu ayak dışıyla kontrol etmek çok nadir görülür. Havadan gelen topu ayakla kontrol ederken topun geliş hızına göre de ayağı, top ayağa değdiği anda aşağı çekmek gerekir ki top iniş yaparken ayaktan sekmesin. Yumuşatmak için ayağı da topun geliş hızına göre çekmek gerekir.





b) Göğüsle Kontrol: Havadan gelen toplarda belki de en çok kullanılan kontrol şeklidir. Bu da 2'ye ayrılır. Birincisi gelen topu göğüsle direk yere indirerek topu kontrol etmek, ikincisi ise, göğüste topu yumuşatıp öyle zemine indirmek. Birinci seçenekteki topu direk göğüsle yere indirmek, genellikle boş alana doğru yapılır ve ardından yüksek olasılıkla dribbling gelir. Bu kontrolde topu indirmek istenilen yöne doğru göğüs çevrilir. Böylelikle top istenilen bölgeye doğru iner. İkinci seçenekte ise, topa hakim olmak amaçlı top göğüse alınır. Amaç topu tutmak olduğu için, iyi bir kontrol gerektiğinden, eller paralel bir şekilde öne doğru kaldırılır ve göğüs toparlanır. Böylelikle topun değdiği göğüs bölgesi kontrol edilebilir duruma getirilir.





c) Diz Kontrolü: Tercih edilme sebebi topun futbolcu vücudunun o bölgelerine denk gelmesidir. Diz topu yumuşatmak için çok elverişli olmak ile beraber her pozisyon için elverişli değildir. Kullanabilmek için topun vücudun o bölgesine doğru geliyor olması gerekir. Bazen de top çok yukardan geldiğinde, göğüs yerine, diz tercih edilebilir.




AYAK ALTI KONTROL

Bu kontrol şekli, hem havadan hem de yerden gelen toplar için kullanılır. Havadan gelen toplar için, top yere değer değmez ayağının altı ve zemin arasında topu sıkıştırmak gerekir. Bu kontrolde zamanlama önemlidir. Genellikle zaman kazanmak ve sahada takım arkadaşlarının yayılışına bakabilecek 1-2 saniyelik zamanı kazanmak için kullanılır. Yerden gelen topta ise, gelen topa ayak tabanını göstererek, top ayağa vardığı anda, topu ayak altı ile sıkıştırmak ile yapılır. Ayak altı ile kontrol edilen top, futbolcuya daha güvende hissetme imkanı tanır. Topa tamamen sahip olma hissi verir ve rakip oyuncuların topu alması için sadece oyuncuyla değil, oyuncunun ayağının altı ve zemin arasında sıkışmış top ile de uğraşması gerekecektir.




Tüm bu kontrollerin aslında topun gelme şiddetine göre de farklılık göstereceğini unutmamak gerekir. Topun şiddeti, gelme hızı ve yönü; top kontrollerinde farklılıklara neden olabilir.